توکن غیر قابل تعویض چگونه کار میکند؟ NFT چیست؟
ابداع رمز ارزها در سال 2008 تحول شگرفی در حوزه امنیت و نگهداری دارایی دیجیتال ایجاد کرد. به کمک رمز ارزها شما میتوانید دارایی خود را رمزنگاری کرده و از خطر هکرها مصون نگهدارید. همچنین به دلیل ماهیت غیر متمرکز این ارزها، هیچ یک از ارگانهای مرکزی نمیتوانند جلوی دارایی شما را بگیرند. پس از ارزها، تکنولوژی رمزنگاری و نگهداری ایمن به سایر حوزهها مانند هنر نیز رسید. امروزه برای حفظ مالکیت و جلوگیری از سرقت داراییهای دیجیتالی پتانسیل رمزنگاری NFT (توکن غیر قابل تعویض) استفاده میشود.
در این مقاله قصد داریم به صورت کامل درباره آنکه توکن غیر قابل تعویض (NFT) چیست توضیح دهیم. همچنین درباره مفهوم قابل تعویض پذیری صحبت میکنیم و توکنهای مختلف و شیوه نگهداری این توکنها را معرفی مینماییم. در نهایت نیز درباره کاربردهای NFT و آینده این حوزه دیجیتالی مطالبی را مطرح خواهیم کرد. اگر شما نیز به تازههای تکنولوژی علاقه دارید یا به دنبال بهرهمندی از آینده NFT ها هستید تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
توکن غیر قابل تعویض (NFT) چیست؟
NFTیک دارایی دیجیتالی است که میتواند به شکل هنر، موسیقی، آیتمهای درون بازی، ویدیوها و موارد دیگر باشد. آنها به صورت آنلاین و اغلب توسط رمز ارزها خریدوفروش میشوند. NFT ها معمولاً توسط همان برنامه رمزنگاری بلاکچین ساخته میشوند که رمز ارزها نیز از آن استفاده میکنند.
توکنهای غیر قابل تعویض NFT داراییهایی هستند که از طریق بلاک چین توکنسازی شدهاند. به آنها کدهای شناسایی منحصر به فرد و متاداده اختصاص میابد که از سایر نشانهها متمایز شوند. NFT ها را میتوان با پول، رمز ارز یا سایر NFT ها مبادله کرد. ارزش این NFT ها به قیمت تعیین شده فروشنده و استقبال خریداران وابسته است. ارزهای دیجیتال هم توکن هستند؛ با این حال، تفاوت اصلی این است که دو ارز دیجیتال که در یک بلاک چین واقع شدهاند قابل تعویض با یکدیگر هستند. تفاوت NFT ها این است که حتی اگر از نظر ظاهری 2 NFT یک بلاکچین به هم شبیه باشند با یکدیگر قابل تعویض نیستند.
تاریخچه NFT
NFT ها بسیار پیشتر از فراگیری رسانهایشان به وجود آمده بودند. طبق گزارشها اولین NFT فروخته شده «کوانتوم» بود که توسط کوین مککوی در سال 2014 روی یک بلاک چین به نام “Namecoin” طراحی و توکن سازی شد. سپس این NFT در سال 2021 روی شبکه اتریوم به فروش رسید.
چگونه NFT ساخته میشود؟
NFT ها از طریق فرایندی به نام Minting ساخته میشوند. در این فرایند اطلاعات NFT روی شبکه بلاک چین رمزگذاری شده و به دست تأییدکننده سیستم اعتبارسنجی میشود. درواقع هر ضرب NFT به معنای ساخت یک بلاک در بلاک چین بوده که پس از ساخت بلاک قفل میشود. این فرایند ضرب، اغلب مستلزم ترکیب قراردادهای هوشمند است که مالکیت و مدیریت قابلیت انتقال NFT را تعیین میکنند.
همانطور که توکنها ضرب میشوند، یک شناسه منحصر به فرد به آنها اختصاص داده میشود که مستقیماً به یک آدرس بلاک چین مرتبط است. هر توکن مالکی دارد و اطلاعات مالکیت یعنی آدرسی که توکن ضرب شده در آن قرار دارد، در دسترس عموم است. حتی اگر صدها هزار از یک NFT یکسان تولید شود (مانند بلیط سینما)هر توکن یک شناسه منحصر به فرد دارد که آن را از دیگران منحصر به فرد میکند.
تعویض پذیری NFT به چه معنا است؟
تعویض پذیری قابلیت تعویض کالاها را توصیف میکند؛ به عنوان مثال، فرض کنید سه یادداشت با صورتکهای یکسان روی آنها کشیده شده است. وقتی یکی از آنها را نشانه میکنید، آن یادداشت از بقیه متمایز میشود یعنی غیر قابل تعویض است. دو برگه دیگر قابل تشخیص نیستند، بنابراین هر کدام میتوانند جای دیگری را بگیرند.
non-fungible token یا همان NFT همانطور که گفته شد مثل رمز ارزهای بیتکوین و اتریوم، با استفاده از سیستم رمزنگاری شبکه بلاکچین ایجاد میشوند اما وجه شباهت آنها در همینجا متوقف میشود. پول معمولی یا رمز ارزها قابل تعویض با یکدیگر هستند. برای مثال هر اسکناس 1 دلاری با یکدیگر قابل تعویض است. همچنین ارزش واحدهای پول یا رمز ارزها همیشه یکسان هستند؛ اما دو NFT مشابه ممکن است قیمت متفاوتی داشته باشند. از اینرو، NFTها متفاوت هستند. هر NFT دارای یک امضای دیجیتالی است که امکان مبادله آن با دیگر NFT ها یا توکنها را غیر ممکن میکند.
چندین نمونه از کمپینهای NFT
شاید اولین و معروفترین استفاده NFTها cryptokitties باشد. گربههای دیجیتالی نام پلتفرمی است که در نوامبر 2017 راهاندازی شد و در آن هر گربه با کد منحصر به فرد خود به وجود میآمد. این گربهها همچنین میتوانستند با یکدیگر جفتگیری کنند که به ایجاد NFT جدیدی با خصوصیات برگرفته از دو NFT پدر و مادر منجر میشد.
تنها پس از چند هفته، گربههای دیجیتالی طرفدارانی پیدا کرد که مجموعا 20 میلیون دلار صرف خرید و فروش و نگهداری از این گربهها کردند. پس از آن کمپین Bored Ape به دلیل قیمتهای بالای NFTهایش توجه بسیاری را به خود جلب کرد. البته به دلیل استفاده از سلبریتیها برای انجام تبلیغات خود و قیمتگذاری جعلی، این شرکت به کار خود پایان داد. بسیاری از بازار اولیه NFT ها حول محور هنرهای دیجیتالی و کلکسیونرها متمرکز بود؛ اما NFT تنها به این موارد محدود نمیشود. برای مثال پلتفرم خرید فروش Opensea چندین دستهبندی مختلف NFT را مبادله میکند.
موارد استفاده از NFT
به طور کلی هدف اصلی NFT ارائه حق مالکیت برای داراییهای دیجیتالی است. از اینرو، هر محصول دیجیتالی که تقاضا داشته باشد میتواند به عنوان NFT به فروش برسد. موضوع اصلی که که مشخصکننده ارزش یک NFT است، تعداد محصول تولیدی است. در ادامه مواردی از استفادههای مؤثر NFT را مطرح میکنیم.
استفاده توکن غیر قابل تعویض در موسیقی
NFT ها میتوانند به صورت قابل توجهی صنعت موسیقی را تغییر دهند. هنرمندان میتوانند در موارد زیر از NFT استفاده کنند.
آهنگها و آلبومهای خود را توکنسازی کنند.
محصولات کالکشن خود را دیجیتالیسازی کنند.
به سازندگان، تولیدکنندگان و هنرمندان حق مالکیت بفروشند.
آنها را با مزایای فیزیکی اضافی ترکیب کنند تا طرفداران به تعامل با آهنگ مشتاق شوند.
برای دههها، هنرمندان احساس میکردند که توسط قراردادهای حقالامتیاز شبکههای پخش آنلاین یا درآمد کم آنها فریب خوردهاند. در مقابل NFT ها با حذف واسطهها سهم درآمد هنرمند را افزایش میدهد. به صورت عمومی ۹۰ درصد درآمد حاصله از شبکههای پخش آنلاین به سایت میرسد و تنها 10 درصد به هنرمند اعطا میشود. با استفاده از NFT این ارقام میتواند برعکس شود.
NFT در صنعت مد و فشن
NFT های در قالب لباس نه تنها به عنوان کلکسیون، بلکه به عنوان قطعاتی که آواتارها میتوانند هنگام معاشرت با دوستان و شرکت در کنسرتها بپوشند توجه عموم را به خود جلب کرده است. برندهای بزرگ و معروف در حال حاضر شروع به سرمایهگذاری روی این حوزه کردهاند. طبق گزارشی، گوچی در Roblox کیفی NFT به قیمت 4000 دلار به فروش رساند که از قیمت کیف فیزیکی آن بیشتر بود. ینی دروچر بنیانگذار آژانس مشاوره مد POMPOM در این باره میگوید: «من که بخشی از صنعت مد هستم، در NFT فرصتهای باورنکردنی میبینم.»
صنعت بازیهای رایانهای
«بازی کن و پول در بیار» در سالهای اخیر رواج بسیاری پیدا کرده است. بازیهای بلاکچینی که با انجام آنها میتوان درآمد واقعی کسب کرد. این بازیها انگیزه اقتصادی واقعی برای گیمرها ایجاد میکند. با انجام وظایف، نبرد با بازیکنان دیگر و پیشرفت در سطوح مختلف بازی، بازیکنان با داراییهای درون بازی مانند سرزمین مجازی، آواتارها، سلاحها، لباسها و سایر NFTها پاداش دریافت میکنند که میتوان در دنیای واقعی به فروش رساند. از جمله محبوبترین بازیها بلاکچینی میتوان به Splinterland، The sandbox، Gods Unchained و Axie infinity اشاره کرد. به طور کلی هدف این بازیها ایجاد توجیه اقتصادی در کنار سرگرمی است. البته توجه داشته باشید میزان پتانسیل درآمد این بازیها مستقیماً به محبوبیت آنها و میزان تقاضا برای NFTهای آنها است.
توکن غیر قابل تعویض در زنجیره تامین
شرکتها میتوانند با استفاده از شبکه بلاکچین، فرایند زنجیره تأمین خود را به صورت متاداده ذخیرهسازی و انتقال دهند. از نظر امنیت در مدیریت زنجیره تأمین، فناوری بلاک چین از حذف و دستکاری دادهها جلوگیری میکند. دیگر استفاده NFT در زنجیره تأمین، ردیابی سراسری کالا از مبدأ تا مقصد است. برای مثال Koinearth یک شرکت استارت آپ است که NFT های سازمانی ایجاد میکند و امکان ردیابی کالاها و اسناد فیزیکی را در سراسر زنجیره تأمین میسر مینماید.
فروش بلیط به کمک NFT
بلیت رویدادهای محبوب به سرعت فروش میروند و افزایش رباتهای بلیط، وضعیت را بدتر میکند؛ زیرا تقریباً 40 درصد از ترافیک فروش بلیط از رباتهای بلیط میآید و هنگامی که بلیتها به فروش رسید، برای کسب سود بازارهای ثانویه شکل میگیرند. تراکنشهای NFT در بلاکچین روی یک دفتر کل عمومی ذخیره میشوند که قابل ردیابی است. بنابراین از این اطلاعات میتوان برای تنظیم و کنترل قوانین خرید و فروش استفاده کرد. برای مثال از خریداران ممکن است خواسته شود نوع خاصی NFT را خریداری یا ذخیره کنند.
مزایا فروش بلیط NFT به شرح زیر است:
حذف فروشنده بلیط شخص ثالث بین هنرمندان و طرفداران
کاهش کلاهبرداری به دلیل شفافیت و تأیید صحت توسط NFT
NFT های غیر قابل انتقال می توانند از فروش مجدد بلیط جلوگیری کنند
به دلیل ماهیت عمومی بلاک چین و ثبت سوابق تاریخی با بررسی تاریخچه تراکنشهایشان، پلتفرمها میتوانند از قراردادهای هوشمند برای ایجاد قوانینی برای جلوگیری از رباتها و کلاهبرداران استفاده کنند.
هویت و اعتبارسنجی
NFT ها میتوانند نشان دهنده هویتهای دیجیتال، گواهینامهها یا اعتبارنامهها باشند که به راحتی قابل تأیید و اشتراک گذاری هستند. این میتواند به ویژه در آموزش، استخدام یا خدمات دولتی برای اعتبارسنجی مهارتها، مدارک تحصیلی یا اطلاعات شخصی مفید باشد.
وام و ابزار مالی
دارندگان NFTهای بلوچیپ، میتوانند مانند دیگر داراییهای ارزشمند مثل ملک، مستغلات یا آثار هنری، از دارایی دیجیتال خود به عنوان وثیقه استفاده کرده و وام دریافت کنند. پس از تایید وثیقه و توافق با شرایط وام، مبلغ وام از طریق اجرای قرارداد هوشمند به کیف پول دیجیتال وام گیرنده منتقل میشود. بازپرداخت وام بر اساس شرایط تأییدی از طرفین قرارداد خواهد بود. پس از تکمیل بازپرداخت، وثیقه NFT به وامگیرنده بازگردانده میشود.
متاورس و توکن غیر قابل تعویض
با رشد تکنولوژی و افزایش تواناییهای متاورس، انتظار میرود این نوآوری جدید بر تمام صنعتها تأثیر بگذارد. همچنین بر اساس برآوردها، ارزش تخمینی متاورس به یک تریلیون دلار میرسد. متاورس ترکیب واقعیت مجازی و واقعیت افزوده است که تجربهای غوطهور و شبیه به واقعیت به کاربر ارائه میدهد. از اینرو، NFT ها میتوانند نقش اساسی در خرید فروش داراییهای دیجیتالی متاورس بازی کنند. در این دنیای مجازی، شما میتوانید زمین، خانه، لباس و هر چیز دیگری را بخرید و مالک آنها باشید.
آینده NFT
در حالی که بازار NFT در حال حاظر با رکودی روبرو است، بازنگری NFT ها به عنوان چیزی فراتر از دارایی دیجیتال و یک منبع سرمایهگذاری، نشان میدهد که آینده بازار NFT داغ و پرشور خواهد بود. با افزایش کاربردهای بیزنسی و شرکتی NFT ها استفاده از آنها نیز رونق خواهد یافت که خود باعث افزایش شناخت و محبوبیت NFT میشود. بر اساس دادههای Statista، انتظار میرود بازار NFT تا سال 2027 به 3.2 میلیارد دلار برسد که نسبت به 1.6 میلیارد سال 2023 افزایش بزرگی است. همچنین انتظار میرود تعداد کاربران NFT نیز تا سال 2027 به 19.3 میلیون نفر برسد. روی هم رفته با وجود رکود فعلی بازار NFT، نمیتوان پتانسیلهای امنیتی و مدیریت دارایی NFTها را نادیده گرفت و احتمال رشد این بازار در آینده وجود دارد.
جمعبندی توکن غیر قابل تعویض
توکن غیر قابل تعویض یا NFT یک محتوای دیجیتالی است که به صورت رمزنگاری روی شبکه بلاکچین ذخیره میشود. اطلاعات ساخت، خریدوفروش و انتقالات به صورت عمومی قابل رویت بوده که خود اعتبار تراکنش را افزایش میدهد. ویژگی این توکنها امنیت بالای آنها و قابلیت حفظ دارایی است. از این نظر به این توکنها غیر قابل تعویض میگویند که حتی در صورت شباهت ظاهری، هیچ 2 NFTای کد یکسانی نداشته و از اینرو یکسان نیستند.
با وجود آن که بازار NFTها به دلیل پروژههای سودجویانه با بازخورد منفی همراه است، پتانسیلهای این تکنولوژی را نمیتوان نادیده گرفت. بر اساس براوردهای تخصصی، با افزایش استفادههای سازمانی و بیزنسی، بازار NFT ها رونق دوباره پیدا و عصر جدیدی از تکنولوژی NFT را تجربه خواهیم کرد. از اینرو در این مقاله به صورت جامع درباره این توکنهای غیر قابل تعویض توضیح دادیم و مزایای آن را نیز بررسی کردیم. همچنین از استفادههای NFT در صنایع مختلف گفتیم و آینده NFT را تحلیل و تجزیه کردیم. امیدواریم با مطالعه این مقاله درک درستی از مفهوم NFT و کاربردهای آن پیدا کنید. چنانچه سؤال یا پیشنهادی دارید میتوانید از بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.