ارز دانشجویی چیست؟ راهنمای کامل دریافت و شرایط در سال ۱۴۰۴
ارز دانشجویی با هدف حمایت از دانشجویان خارج کشور و تسهیل شرایط تحصیل آنها توسط دولت طبق شرایطی تامین میشود. به عبارتی دولت برای اینکه تحصیل ایرانیان در دانشگاههای معتبر خارجی را راحتتر کند، ارز دولتی دانشجویی به آنان اختصاص میدهد. اصلیترین شرط بهرهمندی از این حمایت دولتی، مورد تایید بودن دانشگاه محل تحصیل توسط وزارت علوم یا بهداشت و البته تمام وقت بودن تحصیل دانشجو است. اینکه شرایط و نحوه درخواست ارز دانشجویی چیست را در ادامه به طور کامل شرح دادهایم؛ پس تا انتها ما را همراهی کنید.
ارز دانشجویی چیست و چه کاربردی دارد؟
ارز دانشجویی یک نوع حمایت از سوی دولت برای کمک به تحصیل دانشجویان در خارج از کشور است. در واقع دولت با اختصاص این ارز، هزینههای تحصیل ایرانیان خارج از کشور را کاهش میدهد. جزئیات بیشتر این بسته حمایتی به شرح زیر است:
هدف دولت از ارائه ارز دولتی دانشجویی
دولت این حمایت را با اهداف مختلفی انجام میدهد که مهمترین آنها عبارتند از:
- کاهش دغدغه دانشجویان برای تحصیل در خارج از کشور و تامین هزینههایی مانند شهریه و خوابگاه
- کاهش فشار نوسانات ارزی روی خانوادههای تامین کننده هزینه تحصیل فرزندان در خارج از کشور
- ایجاد شرایط برابر برای دانشجویان مستعد تحصیل
- تشویق برای تحصیل در رشتههای مورد نیاز کشور
همه این اهداف با کاهش هزینههای دانشجویان در کشورهای خارجی تا حد خوبی محقق خواهند شد.
تفاوت ارز دانشجویی با ارز آزاد
قیمت ارز دانشجویی نسبت به بازار آزاد کمتر بوده و در مبالغ بالا این تفاوت چشمگیر میشود. با توجه به نوسانات ارزی، مبلغ دقیقی نمیتوان برای میزان تفاوت ارز آزاد با نرخ دانشجویی تعیین کرد؛ اما در حال حاضر این تفاوت در حدود ۲۰ الی ۳۰ هزار تومان است.

شرایط دریافت ارز دانشجویی چیست؟
ارائه ارز دولتی دانشجویی صرفا برای افرادی است که شرایط زیر را داشته باشند:
- این ارز دولتی ویژه مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری است؛ یعنی دانشجویان کارشناسی نمیتوانند درخواست خود را ثبت کنند.
- دانشگاه محل تحصیل شما باید مورد تایید وزارت علوم یا در رشتههای مرتبط با پزشکی مورد تایید وزارت بهداشت باشد.
- ارز دولتی ویژه دانشجویان تمام وقت است و کسانی که به طور پاره وقت در دانشگاه خارجی تحصیل میکنند، نمیتونند از آن بهرهمند شوند.
- برای گرفتن ارز دانشجویی از دولت باید در آزمون زبانهای خارجی وزارت علوم نمره قابل قبولی کسب کنید.
- دانشجویان آقا نباید غیبت سربازی داشته باشند. این افراد نیاز به کارت پایان خدمت، معافیت دائم یا معافیت تحصیلی دارند.
- بین ترمهای تحصیلی دانشجو نباید فاصله بیفتد؛ در غیر این صورت ارز تعلق نخواهد گرفت.
- ارز دانشجویی شامل افرادی که بورسیه تحصیلی دارند نمیشود.
- قبل درخواست ارز دولتی دانشجویی باید در دانشگاه محل تحصیل پرونده تشکیل داده باشید و آن را به تایید سامانه تاک برسانید.
- دانشجو باید تعهد دهد که حتما به ایران بازگردد. همچنین از ولی دانشجو مبنی بر بازگشت فرد تعهد گرفته میشود.
- صلاحیت علمی، اخلاقی و سیاسی فرد نیز مورد بررسی قرار میگیرد.
با در نظر گرفتن این شرایط میتوانید برای ثبت درخواست ارز دولتی دانشجویی اقدام کنید.
نحوه درخواست ارز دانشجویی در سامانه سجاد
برای دریافت ارز دانشجویی سامانه سجاد در اختیار افراد قرار گرفته است. چنانچه قصد ثبت درخواست خود را دارید، طبق مراحل زیر عمل کنید:
مراحل ثبتنام
برای ثبت نام باید وارد سامانه درخواست ارز دانشجویی در سامانه سجاد شوید. در صفحهای که مقابلتان باز شده روی گزینه «ثبتنام» کلیک کنید.

قوانین مرتبط با ثبتنام به شما نمایش داده میشود. پس از مطالعه تیک گزینه «با قوانین گفته شده موافق هستم» را بزنید و سپس روی گزینه «بعدی» کلیک نمایید.

در صفحه باز شده تمامی اطلاعات خود را با دقت بسیار زیاد وارد نمایید. توجه داشته باشید که اطلاعرسانیها به آدرس ایمیل و شماره تماس وارد شده شما ارسال میشوند. ضمن اینکه اطلاعات شناسنامهای برای تطابق با مدارک شما در دانشگاه محل تحصیل باید کاملا دقیق وارد شوند.

با وارد کردن شماره تماس برای شما یک پیامک به منظور تایید شماره ارسال میشود یا اینکه میتوانید گزینه تماس را انتخاب کنید تا کد مخصوص در یک تماس خودکار به شما اعلام شود. در واقع سامانه میخواهد مطمئن شود که شماره وارد شده در اختیار شما قرار دارد. کد دریافتی را در قسمت مربوطه وارد نمایید. توجه نمایید که این کار را باید در یک مدت زمان مشخصی انجام دهید؛ در غیر این صورت نیاز به ارسال مجدد کد خواهید داشت.

در صورتی که کد را به درستی وارد نمایید، یک ایمیل به منظور تایید ثبت نام دریافت خواهید کرد.

مدارک مورد نیاز
پس از ثبت نام در سایت ارز دانشجویی سامانه سجاد، میتوانید برای درخواست خود اقدام نمایید. این کار نیازمند ارائه مدارک زیر است:
- گواهی اشتغال به تحصیل
- کپی تمام صفحات پاسپورت
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
- ویزای تحصیلی
- مدارک اقامت دانشجویی
- مدارک سال تحصیلی قبل (کارشناسی برای دانشجویان ارشد، ارشد برای دانشجویان دکترا)
- ریزنمرات تحصیلی
- تصویر مهر ورود و خروج در پاسپورت
- فرم I۲۰ یا F۱ مورد تأیید سامانه میخک ویژه دانشجویان محصل در کشور آمریکا
- برگ معافیت تحصیلی یا کارت پایان خدمت برای آقایان
- تکمیل فرم تعهد در سامانه سجاد
هنگام بارگذاری مدارک از صحت اطلاعات، کیفیت تصاویر و بارگذاری درست آنها مطمئن شوید.
دریافت نامه معرفی به بانک
پس از بارگذاری مدارک در قسمت مدیریت درخواستها باید نامه معرفی به بانک را از سامانه دریافت نمایید. پس از بررسی و تایید مدارک، سامانه به شما یک کد رهگیری میدهد. کد مربوطه را همراه با نامه معرفی به بانک را تحویل شعبه مربوطه دهید تا بتوانید ارز را دریافت نمایید. توجه داشته باشید که در صورت عدم حضور خودتان، ولی قانونی شما میتواند ارز را تحویل بگیرد.
مدت زمان بررسی درخواست
طبق اطلاعاتی که در سایت ارز دانشجویی سامانه سجاد ارائه شده است، زمان بررسی درخواستها کاملا متغیر بوده و بستگی به شرایط مختلف دارد. ممکن است فرایند بررسی از چند روز تا چند هفته به طول بیانجامد.
میزان ارز دانشجویی و نحوه پرداخت آن
دولت ارز حمایتی خود را به دانشجویان خارج از کشور، طبق شرایط زیر پرداخت میکند:

سقف ارزی سالانه
سقف ارزی تعیین شده برای پرداخت به دانشجویان خارج از کشور به صورت ماهیانه هزار دلار است که دو مرتبه در سال واریز میشود. دانشجویان کارشناسی ارشد تا ۳۶ ماه و دکتری تا ۶۰ ماه میتوانند از این ارز بهرهمند شوند. در صورت داشتن تمامی شرایط میتوانید تا سقف ارزی ۱۳ هزار یورو یا معادل آن دریافت نمایید. این مبالغ فقط برای شهریه دانشجویان است. دانشجویان برای سایر هزینههای خود مانند خوابگاه نیز میتوانند ماهیانه ۱۰۰۰ دلار دریافت کنند. چنانچه دانشجو متاهل باشد یا یکی از اعضای خانواده همراه او باشند، به ازای هر ماه ۵۰۰ دلار به همراه او نیز تعلق میگیرد.
نحوه واریز ارز به دانشجو
دانشجو میتواند ارز را در داخل کشور دریافت کند یا درخواست واریز مستقیم آن به دانشگاه را ارائه نماید. به عبارتی دانشجو میتواند یک حساب داخلی تعیین کند که معادل ارز خود را دریافت نماید و سپس درخواست حواله ارزی ثبت کند. همچنین میتواند درخواست دهد که ارز مستقیما به حساب دانشگاه واریز شود و هزینه اقامت نیز به حساب ارزی دانشجو در کشور خارجی ارسال شود. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله «حواله ارزی چیست» را مطالعه نمایید.
تفاوت پرداخت داخل و خارج کشور
تفاوتهای پرداخت ارز دانشجویی سامانه سجاد در داخل یا خارج کشور شامل موارد زیر است:
- دریافت در ایران نیازمند مراجعه حضوری است؛ اما ارسال به خارج نیازی به مراجعه ندارد.
- کارمزدهای دریافت در ایران کمتر از دریافت در خارج از کشور خواهد بود.
- سرعت انتقال در داخل کمتر است و اگر عجله دارید پیشنهاد میدهیم درخواست ارسال مستقیم به خارج را ثبت کنید.
با توجه به شرایطی که دارید، میتوانید یکی از این شیوهها را انتخاب کنید.
مزایا و محدودیتهای ارز دانشجویی
ارز دولتی ویژه دانشجویان مزیتهای زیادی دارد که مهمترین آنها موارد زیر هستند:
کاهش هزینهها و دغدغههای دانشجو
اصلیترین مزیت پرداخت ارز دانشجویی، کاهش هزینههای فرد و به تبع آن کاهش دغدغههای جانبی تحصیل در یک کشور خارجی است. این کار باعث میشود فرد بتواند هزینههای خود را بهتر مدیریت کرده و با تمرکز بیشتری به تحصیل خود ادامه دهد.
قابلیت دریافت برای اعضای خانواده
مزیت مهم دیگری که ارز دانشجویی دارد، امکان دریافت آن برای اعضای خانواده (همسر و فرزندان) است. این ویژگی چالشهای بسیار دیگری را نیز برای فرد دانشجو برطرف مینماید.
امکان ارسال مستقیم به دانشگاه
با توجه به چالشهای پرداخت ارزی که برای کاربران ایرانی وجود دارد، دولت این پول را میتواند مستقیما به حساب دانشگاه واریز نماید؛ در نتیجه با سرعت بیشتر و نگرانی کمتری میتوانید شهریه خود را پرداخت نمایید.

در کنار این مزایا، محدودیتهایی نیز برای ارز دانشجویی میتوان مطرح نمود که به شرح زیر هستند:
محدودیت سقف سالانه
بسیاری از دانشجویان هزینههای تحصیلی بالاتر از این مبلغ را دارند و سقف سالانه نمیتواند تمامی هزینههای آنها را پوشش دهد. این مسئله یک محدودیت مهم برای دانشجویان به شمار میرود.
طولانی بودن فرایند واریز
از زمان ثبت درخواست در سایت ارز دانشجویی سامانه سجاد تا زمان تایید و واریز مدت زمان زیادی طول میکشد. در واقع این فرایند ممکن است چندین هفته زمان ببرد و برای پرداختهای ضروری دانشجو را با مشکل مواجه میکند.
محدودیت در دانشگاهها
ارز دولتی دانشجویی به همه دانشگاهها تعلق نمیگیرد؛ بلکه باید دانشگاه مقصد مورد تایید وزارت علوم یا وزارت بهداشت باشد. لازم است قبل ثبت درخواست خود از وضعیت دانشگاهتان مطمئن شوید.
بررسی سختگیرانه و رد شدن درخواست
مدارک به صورت سختگیرانه بررسی شده و کوچکترین نقصی در آنها درخواستتان را رد میکند. این مسئله میتواند فرایند دریافت ارز را برای دانشجو طولانیتر نماید.
اشتباهات رایج دانشجویان هنگام ثبت درخواست
دانشجویان هنگام ثبت درخواست ارز دانشجویی سامانه سجاد اغلب اشتباهات زیر را مرتکب میشوند که کارشان را با مشکل و تاخیر مواجه میکند:
- بارگذاری مدارک ناقص و عدم توجه به موارد الزامی
- کیفیت پایین تصاویر بارگذاری شده و عدم خوانایی آنها
- عدم توجه به لیست دانشگاههای مورد تایید وزارت علوم یا بهداشت
- بیدقتی در وارد کردن اطلاعات شناسنامهای و هویتی
- درخواست ارز برای دورههای غیر معتبر یا موقتی
- انتخاب عنوان اشتباه برای درخواست (ثبت درخواست تمدید به جای ثبت درخواست جدید)
- عدم توجه به تاریخ انقضای پاسپورت
- عدم پیگیری و توجه به پیامهای ارسالی از سوی پشتیبانی سامانه
هر یک از این موارد میتوانند کار شما را دچار مشکل کرده و به تعویق بیاندازند.
مقایسه ارز دانشجویی با روشهای دیگر تأمین هزینههای ارزی
به طور کلی دانشجویان برای تامین هزینههای خود یا حداقل کاهش آنها سه روش در پیش دارند:
- بورسیه تحصیلی: اگر بتوانید از دانشگاه مقصد یا حتی از دولت ایران بورسیه تحصیلی دریافت کنید، تمامی هزینههای شما یا میزان مشخصی از آنها به طور کامل پوشش داده خواهد شد.
- ارز دولتی دانشجویی: دریافت این نوع ارز میتواند هزینههای شما را کاهش دهد.
- پیدا کردن شغل: شما میتوانید در کشور محل تحصیل کارهای پاره وقت پیدا کنید تا هزینههای خود را تامین نمایید.
جمعبندی؛ آیا ارز دانشجویی هنوز ارزش استفاده دارد؟
دولت با ارائه ارز دانشجویی به افراد مشغول به تحصیل در کشورهای خارجی قصد حمایت از آنها و کاهش دغدغههایشان را دارد. این ارز با نرخ کمتری نسبت به بازار آزاد در اختیار دانشجویان قرار میگیرد. سقف ماهیانه برای شهریه ۱۰۰۰ دلار و برای اقامت نیز ۱۰۰۰ دلار است. همچنین به همسر و فرزندان فرد دانشجو نیز ماهیانه ۵۰۰ دلار تعلق میگیرد. شرط مهم برای دریافت چنین حمایتی از دولت، تایید دانشگاه مقصد توسط وزارت علوم و تمام وقت بودن مدت تحصیل است. آیا تا به حال از این ارز استفاده کردهاید؟ چالش شما چه بوده است؟ در بخش نظرات آن را به اشتراک بگذارید.





